Jak wypełnić PCC-3 po zakupie samochodu? Wyjaśniamy

Dla możliwie największej czytelności posłużymy się klasyczną formą pytań i odpowiedzi. Zacznijmy od kwestii najważniejszej:

PCC oznacza podatek od czynności cywilnoprawnych, a PCC-3 to symbol formularza, który w większości sytuacji zakupu auta używanego należy wypełnić, a następnie opłacić wspomniany podatek w odpowiedniej wysokości.

Dlaczego w większości, a nie we wszystkich? Dlatego, że wypełnianie PCC-3 i zapłata tego podatku nie są wymagane, jeśli wartość kupionego pojazdu (zarówno ta ustalona między stronami, jak i realna wartość rynkowa) nie przekracza 1000 zł. Obecnie takich przypadków jest stosunkowo niewiele, ponieważ w ostatnich latach ceny aut używanych, także tych najtańszych, wyraźnie wzrosły, ale nadal można trafić na takie samochody.

Warto też wiedzieć, że złożenie PCC-3 nie jest wymagane, jeśli kupujący (podatnik) kupuje na własne potrzeby środek transportu (samochód osobowy, motocykl, motorower itp.) i posiada orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (niezależnie od schorzenia) lub orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu.

Najbardziej oczywistym źródłem jest oczywiście witryna Podatki.gov.pl. Niestety od jakiegoś czasu forsuje ona opcję wypełniania dokumentów online, co nie zawsze działa idealnie. Spróbować oczywiście można, ale da się to zrobić inaczej. Chętni na tę opcję mogą także skorzystać z instrukcji wypełniania dostępnej np. tutaj (plik PDF).

Również na tej samej stronie, ale w innej sekcji są dostępne formularze do druku - można je wypełnić odręcznie. To jednak nadal nie koniec możliwości.

To oczywiście kwestia indywidualna, ale dla wielu osób najwygodniejsze może być wypełnienia deklaracji na komputerze, ale nie przez przeglądarkę. Niestety nie ma tak dobrze i zwykłe edytowalne pliki PDF z bieżącą wersją formularza PCC-3 stosunkowo trudno znaleźć. Spieszę jednak z informacją, że formularz tego typu w bieżącej wersji (czyli PCC-3(6)) udostępnia wydawnictwo Wolters Kluwer.

Alternatywnie można skorzystać z oprogramowania zewnętrznego, takiego jak Druki Gofin. Program ten - tak jak jemu podobne oprogramowanie - umożliwia zarówno wypełnienie deklaracji (tej i innych; dokładny zakres dostępnych druków zależy od tego, czy program jest w wersji darmowej czy płatnej), zapisanie jej w każdej chwili, edytowanie, ale też wysyłkę przez system e-Deklaracje. Czyli generalnie tak jak zwykły i najbardziej popularny Adobe Reader, przy czym ten ostatni do współpracy z e-Deklaracjami potrzebuje dodatkowej wtyczki, którą można pobrać stąd. Aplikacja Gofinu i podobne nie są rozwiązaniami idealnymi, ale po stronie zalet można tu zapisać choćby łatwiejszą nawigację między dostępnymi formularzami i sporą bazę tychże.

Ponieważ link do instrukcji dotyczącej formularza online podałem już wyżej, w tej sekcji skupię się na klasycznym formularzu drukowanym bądź w pliku PDF (lub GOFIN i podobne - nawet jeśli ww. programy korzystają z własnego systemu plików, to deklaracje i tak wyglądają tam tak samo jak pliki PDF i wydruki).

Większość sekcji w deklaracji jest bardzo prosta i nie sprawia trudności w wypełnieniu, inne opiszę poniżej i wskażę potencjalne problemy.

Najpierw należy podać numer PESEL lub NIP. NIP wpisują osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub będące zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT (czynnymi lub zwolnionymi). Pozostałe osoby fizyczne używają numeru PESEL.

Jako datę dokonania czynności podaje się po prostu datę nabycia samochodu. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że na wypełnienie i złożenie PCC-3 wraz z ewentualnymi załącznikami mamy 14 dni od daty zawarcia umowy.

Należy wskazać odpowiedni urząd skarbowy, przy czym miejmy na uwadze, że w wielu większych miastach znajduje się więcej niż jeden US - należy wskazać właściwy. Czyli np. mieszkańcy Warszawy nie mogą wpisać po prostu "Urząd skarbowy w Warszawie", bo urzędów jest tam dziewięć.

Podmiot składający deklarację: jeśli trafiłeś na ten tekst, najprawdopodobniej będzie cię dotyczyć pozycja „Inny podmiot”, a w sekcji Rodzaj podatnika - „osoba fizyczna”. Uwaga: jeśli kupujesz samochód wspólnie z inną osobą, w sekcji Podmiot składający deklarację należy zaznaczyć pozycję „podmiot zobowiązany solidarnie do zapłaty podatku”, a następnie każdy z kupujących musi wypełnić załącznik PCC-3/A.

W przypadku osób fizycznych, dalej należy podać nazwisko, pierwsze imię oraz datę urodzenia, a w kolejnej kratce - imiona ojca i matki. Sekcja B.2. wymaga uzupełnienia danych dotyczących aktualnego adresu zamieszkania.

W sekcji C. (Przedmiot opodatkowania i treść czynności cywilnoprawnej) zaznaczenie kratek nie stanowi problemu: zwykle chodzi o zaznaczenie umowy, a potem dwukrotnie terytorium RP. Jeśli pojazd będzie użytkowany poza granicami Polski, w polu 21. należy zaznaczyć „poza terytorium RP”, a jeśli zakupu dokonano za granicą, to „poza terytorium RP” należy wskazać w polu 22.

Pewnych trudności czasem przysparza wypełnienie pola 23. - „Zwięzłe określenie treści i przedmiotu czynności cywilnoprawnej”. W praktyce nie ma tu jednak niczego skomplikowanego: wpisujemy markę i model samochodu (pojazdu), jego rok produkcji, a także pojemność silnika, numer rejestracyjny i numer nadwozia, a także przebieg i rodzaj paliwa oraz - jeśli takowe występują - uszkodzenia. Oczywiście nie chodzi tu o kwestie mało istotne jak np. rysy na lakierze, ale już przykładowo uszkodzony tył nadwozia - jak najbardziej.

Później przychodzi pora na sekcję najważniejszą z punktu widzenia skarbówki: tabelę dotyczącą obliczenia należnego podatku. Tutaj trzeba wskazać, że formularz online czy formularze obsługiwane przez oprogramowanie takie jak Druki Gofin ma tę zaletę, że po wpisaniu kwoty z umowy podatek zostanie automatycznie wyliczony. Tak było także i w starszych aktywnych formularzach PDF, ale w tym podlinkowanym powyżej (z Wolters Kluwer) już tak dobrze nie jest - po wpisaniu kwoty z umowy w pole 26., w polu 27. należy wpisać samodzielnie wyliczoną kwotę podatku. Czemu akurat pola 26. i 27., a nie 24. i 25.? Chodzi o stawkę podatku - w przypadku zakupu np. auta, stawką właściwą dla PCC jest 2 proc., dlatego uzupełniamy właśnie wskazane pola. Czyli jeśli kupiliśmy samochód np. za 10 tys. zł, to właściwą kwotą podatku będzie 200 zł. Wyliczoną kwotę podatku należy przepisać także do pola 46.

Sekcja E formularza nie dotyczy osób fizycznych. W sekcji F ponownie wpisujemy wyliczoną kwotę podatku. W sekcji G w większości przypadków nie wpisujemy nic, chyba że mamy do czynienia np. z sytuacją, gdy kupujący nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Polski - wtedy wpisuje się tam dane sprzedawcy. Jeśli i sprzedawca nie ma miejsca zamieszkania czy siedziby w Polsce - wpisuje się miejsce dokonania czynności (zakupu auta).

Jeśli kupiliśmy samochód (pojazd) wspólnie z kimś, w sekcji H wskazujemy, ile załączamy do formularza załączników PCC-3/A (wersja do druku znajduje się tutaj, wersja online tutaj; wypełnianie jest analogiczne jak w przypadku PCC-3).

Potem już tylko imię, nazwisko i podpis podatnika (I.1.) lub osoby reprezentującej go (I.2.) oraz data wypełnienia deklaracji i gotowe - całość można wysłać przez e-Deklaracje bądź dostarczyć osobiście do urzędu skarbowego.

Prawda, że proste?