Ile razy możesz wjechać swoim autem do centrum Warszawy? Nikt nie wie, a absurd wylewa się z ekranu

Przypuśćmy, że kupujesz busa z 2004 r. z silnikiem Diesla. Taki samochód nie ma wjazdu do strefy czystego transportu w Warszawie. To znaczy ma, ale cztery razy do roku i tyle: tak mówi uchwała. A dokładnie brzmi to tak:

[uprawnione do wjazdu są] Wszystkie pojazdy samochodowe niewymienione w ust. 1-12 nie więcej niż 4 dni w ciągu roku kalendarzowego.

Uprawnione są pojazdy. Czyli nie ich kierowcy ani właściciele, tylko same pojazdy. Zatem teoretycznie dysponując flotą 92 niespełniających wymogów SCT pojazdów, mógłbyś codziennie jeździć po strefie w pełni legalnie, zmieniając tylko samochód. Ale kupujesz tego busa i chcesz wiedzieć, czy on już ma wyczerpany limit wjazdów, czy jeszcze nie. To ważna kwestia, bo być może trzeba będzie pewnego dnia pojechać do centrum Warszawy i wypadałoby mieć jakąś statystykę wjazdów dla danego auta. Jak ją pozyskać?

Masz już tego busa i nie masz pojęcia, czy możesz wjechać, czy nie. Sprzedający nie pamięta, ile razy wjeżdżał, a służby tego nie ewidencjonują. Wysłaliśmy więc pytanie do warszawskiego Zarządu Dróg Miejskich. Odpowiedź z jednej strony zaskakuje (poziomem dezynwoltury), z drugiej strony zupełnie nie zaskakuje (po co coś robić, skoro można nic nie robić).

Otóż dowiedzieliśmy się, że Zarząd Dróg Miejskich w ogóle nie zajmuje się egzekwowaniem kwestii strefy czystego transportu. On ją tylko wyznacza i zarządza wydawaniem możliwości wjazdu dla osób podlegających wyłączeniu. Natomiast kontrolą zajmują się policja i straż miejska, które – jak się okazuje – nie ewidencjonują wjazdów w żaden sposób, poza nielicznymi przypadkami zatrzymania obywatela jadącego autem niespełniającym warunków wjazdu. Czyli teoretycznie należałoby zatrzymać kogoś pięć razy w ciągu roku, żeby dostał mandat.

Chodzi konkretnie o niestosowanie się do znaku D-54 „strefa czystego transportu”. Za zignorowanie tego znaku grozi mandat do 500 zł. Ale dopiero za piątym razem. Nie jestem pewien, czy tak działają wykroczenia w ruchu drogowym – możesz bezkarnie dopuścić się złamania prawa cztery razy w roku, kara jest dopiero za piąte przekroczenie. Wyobraźmy sobie, że takie same warunki obowiązywałyby w przypadku innych wykroczeń, na przykład możesz cztery razy w roku zaparkować niezgodnie z przepisami i dopiero za piąte parkowanie jest mandat. Albo możesz cztery razy do roku zostać złapanym za rozmowę przez telefon podczas jazdy. Nonsens.

Mówi o tym art. 39 ustawy o elektromobilności z roku 2018. Zatem teoretycznie żaden samochód spalinowy napędzany benzyną, olejem napędowym lub gazem LPG nie może wjechać do strefy. Wyłączenia dla Warszawy są wyszczególnione w załączniku nr 2 do uchwały Rady Warszawy nr XCI/2974/2023, czyli każdy kierowca przejeżdżający przez Warszawę powinien znać na pamięć załącznik do uchwały lokalnego samorządu. Nie bardzo wyobrażam sobie, na jakiej podstawie prawnej policja miałaby wystawić mandat za wykroczenie w ruchu drogowym – za złamanie treści załącznika do uchwały rady miasta? W taryfikatorze mandatów nie ma wyszczególnionego niestosowania się do znaku znaku D-54, jest po prostu "Naruszenie przepisów w sprawie okresowych ograniczeń oraz zakazu ruchu niektórych rodzajów pojazdów na drogach" (pozycja 248) z grzywną w zakresie 200-500 zł. Tyle że ono dotyczy pojazdów o masie powyżej 12 ton i nie mówi nic o strefach czystego transportu. Sankcji nie ma też w rozporządzeniu wprowadzającym znak D-54 ani w ustawie o elektromobilności.

Ponadto taka konstrukcja uniemożliwia zatrzymywanie kierowców w strefie czystego transportu poza miejscami, gdzie mijają znak. Jeśli nigdzie w okolicy nie widać znaku D-54, to nie można ukarać kierującego za to, że go zignorował, bo równie dobrze mógł ze strefy wcale nie wyjeżdżać. Przy okazji odpowiedź ZDM potwierdza, że zarząd dróg w Warszawie nie planuje wprowadzać żadnego systemu kamer, ponieważ nie zajmuje się egzekwowaniem działania strefy.

Że to wszystko jest po nic i że w tej sytuacji można zasadniczo robić wszystko. Czyli jest dokładnie tak, jak powinno być: wykonano bardzo dużo biurokracji po to, żeby ostatecznie nie mieć żadnych efektów. Powietrze będzie czystsze tak czy inaczej, bo z powodu ocieplania się klimatu coraz mniej grzejemy, a samochody są coraz nowsze i stare wozy w naturalny sposób znikają, a zastępują je nowe. Oczywiście tę poprawę władze Warszawy przypiszą strefie czystego transportu, po której można swobodnie jeździć czymkolwiek, chyba że policja złapie nas pięć dni z rzędu na przejeżdżaniu przez znak (a i wtedy mandat jest dyskusyjny). Najlepsze jest jednak to, że to rada Warszawy przyjęła prawny bubel, a teraz odpowiedzialność za jego egzekwowanie zrzuca na policję i straż miejską.