Nie da się w Polsce przepisowo jeździć rowerem. Spróbuj, a oszalejesz

Do tego stopnia, że czasami można zacząć się zastanawiać, czy osoby, które odpowiadają za organizację ruchu, a potem ci, którzy tę organizację odbierają i nadzorują - a w końcu nadzór jest wymagany, okresowy i tak dalej - mają w ogóle jakieś śladowe pojęcie o tym, co robią. Ciekawscy mogą tutaj z kolei znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego wszyscy mają przepisy związane z infrastrukturą rowerową gdzieś.

O co chodzi? To akurat proste, momentami śmieszne i na całej długości tragiczne, bo:

I nie chodzi nawet o to, że często przeciętnie oznaczone są jakieś dłuższe trasy turystyczne. W wielu przypadkach osoby odpowiedzialne za organizację ruchu albo celowo wprowadzają użytkowników tej infrastruktury w błąd, albo nie mają pojęcia, co robią, albo jest im wszystko całkowicie obojętne. Mało tego - błędy popełnione przez nich straszą potem latami i nikomu nie chce się nic z tym zrobić.

Przykłady? Proszę bardzo. I proszę się w takim układzie stosować w 100 proc. do przepisów, będzie wesoło.

Oto na przykład od mniej więcej 5 lat znak drogi dla pieszych i drogi dla rowerów (czyli takiej z osobną częścią pieszą i rowerową) stoi... obrócony w złą stronę. Można prześledzić jego historię na mapach Google'a, jeśli komuś chce się przeglądać obwodnicę Brzegu Dolnego - ten znak stoi tak ustawiony od początku istnienia, nie jest to raczej umiarkowanie zabawny żart okolicznych mieszkańców. A nawet gdyby był - istnieje obowiązek sprawdzania poprawności oznakowania co pół roku - przy czym to "pół roku" najwyraźniej nie nastało przez kilka lat.

Jaki wynika z tego problem? Taki, że znaki poziome są uzupełnieniem pionowych, co oznacza, że osobna droga dla pieszych i droga dla rowerów występuje za tym znakiem, natomiast przed nim dalej jest formalnie droga dla pieszych i rowerów. Czyli tam, gdzie mamy rozdzielone pasem "osobne" drogi, w rzeczywistości pieszy może poruszać się całą szerokością i jeszcze ma pierwszeństwo - w związku z czym całe to przejście dla pieszych jest nie tylko nielegalne, ale i niepotrzebne - natomiast za tym znakiem, jeśli wejdzie na lewą stronę ciągu, łamie przepisy i w razie kolizji z rowerzystą powinien zostać uznany za winnego.

Co najlepsze, w razie takiego zdarzenia, rowerzysta powoływałby się pewnie na znak pionowy, pieszy - na poziomy, a osoba odpowiedzialna za organizację ruchu i nadzór pewnie spałaby sobie w najlepsze.

Żeby było jeszcze zabawniej, znak ustawiony na "lewym" końcu tej drogi podzielonej pasem, potwierdza, że była to droga... bez podziału na część pieszą i rowerową, mimo że tuż pod nim widać wyraźnie poziome oznakowanie sugerujące osobne części dla różnych uczestników ruchu.

Ale! - zakrzykniecie - pewnie jakiś śmieszek obrócił znaki albo robotnikom się pomyliło i jest to zamontowane w drugą stronę, wystarczy obrócić i będzie ok. Otóż nie:

Z drugiej strony ustawiono znak sugerujący, że jak najbardziej są tutaj wydzielone osobne ciągi dla pieszych i rowerzystów. Dodatkowe potwierdzenie tego stanu rzeczy można znaleźć w lokalizacji słabo wykonanej studzienki - jeśli znajdziecie ją na jakimś pieszo-rowerowym ciągu, to znak, że to jest część dla rowerzystów, bo umieszczenie jej inaczej wymagałoby myślenia i wysiłku, a na to liczyć nie można.

Docieramy więc do sytuacji, w której jadąc z jednej strony mamy do czynienia z wydzielonymi ciągami pieszymi i rowerowymi, i znaki poziome oraz pionowe się ze sobą zgadzają, natomiast ze strony przeciwnej mamy już do czynienia ze wspólnym ciągiem, a to, co narysowano na asfalcie, nie ma żadnego znaczenia.

Natomiast żeby jazda w pełnej zgodzie z przepisami była jeszcze trudniejsza, to jadąc od tej strony, która jest jako tako dobrze oznakowana, w pewnym momencie napotykamy na znak pionowy końca drogi dla rowerów (od teraz to już tylko droga dla rowerów?), przy jednoczesnej kontynuacji drogi dla rowerów w postaci nie tylko znaku poziomego, ale nawet elegancko wyrysowanych linii, którędy ta droga dla rowerów przebiega.

Pozostaje w tym momencie zadać pytanie - czym jest ten odcinek za znakiem C-13a? Czy to jest droga dla pieszych, ale oznaczona poziomo jako droga dla rowerów? Czy to jest droga dla pieszych i rowerów, ale oznaczono poziomo jako droga dla rowerów?

Można przy tym przyjąć, że - patrząc na pełny obrazek - autorom chodziło o to, że nie jest to już droga dla rowerów, a droga dla rowerów i droga dla pieszych, czyli dwa osobne ciągi:

Ale wprowadzenie takiego podziału bez odpowiednich znaków pionowych raczej nie jest dopuszczalne, więc na dobrą sprawę nie wiadomo, z czym mamy do czynienia.

Czy można stworzyć ciąg, który z jednej strony jest drogą dla pieszych i rowerów, ale przy podjeździe z drugiej strony jest już wyłącznie drogą dla rowerów i wszystko odbywa się "fizycznie" na jednym pasie asfaltu? Oczywiście. I to wszystko można zrobić w jednym z największych miast w Polsce.

Temat wygląda dość prosto - z jakiegoś powodu, podejrzewam, że "przepisowego" na mającym kilka lat wiadukcie droga dla pieszych i rowerów zamienia się w drogę dla rowerów - już bez pieszych. Z jednej strony zadbano o prawidłowe oznakowanie pionowe, z drugiej - olano, zostawiając wyłącznie oznakowanie poziome, bo przecież tyle wystarczy.

W rezultacie dostajemy dwa przepiękne absurdy przepisowe, których przestrzeganie zrzucane jest na użytkowników tego tworu, zamiast rozwiązane w sposób sensowny.

Po pierwsze - ciąg, który całymi kilometrami jest drogą dla pieszych i rowerów, a więc gdzie pieszy ma zawsze pierwszeństwo, staje się nagle drogą dla rowerów, gdzie pieszy ma zakaz przebywania, z wyjątkiem wyjątkowych sytuacji i nie tyle musi ustępować pierwszeństwa rowerzystom, co nie może im przeszkadzać w najmniejszym stopniu.

Czyli po prawej stronie tego ciągu - który z perspektywy asfaltu wygląda identycznie - pieszy jest królem, natomiast po lewej stronie tej jasnej kreski - pieszy może wyłapać mandat za to, że rowerzysta musiał przed nim lekko zahamować albo go ominąć. Takie jest prawo, sorry. A to, że nikt nie zauważy tej zmiany, to już inna sprawa.

Drugi problem jest z tym, że z jednej strony brakuje znaków pionowych o zmianie drogi dla rowerów w drogę dla pieszych i rowerów. A co za tym idzie - kolejnych kilka kilometrów jechanych w kierunku wschodnim pokonujemy po DDR i można sobie dzwonić na pieszych. W drugą stronę należy się z nimi przywitać, ukłonić się im i zapytać, czy czują się komfortowo w naszym towarzystwie, a jeśli nie, to zachować większy odstęp od nich.

A tak swoją drogą - po DDR, co do zasady, nie mogą jeździć dzieci w wieku poniżej 10 lat, więc rodzinne przejażdżki muszą być niesłychanie zabawne. Po prawej stronie kreski takie dziecko uznawane jest za pieszego, może jeździć całą szerokością i ma pierwszeństwo przed "dorosłymi" rowerzystami, a po lewej jest już pół-legalnie, warunkowo i nie ma prawa przeszkadzać. Niech się uczy od najmłodszych lat.

I jeszcze przy okazji - takiego omijania przepisów w postaci nagłej zmiany drogi dla pieszych i rowerów w drogę dla rowerów, co powoduje całkowitą zmianę zasad obowiązujących na takim ciągu, jest w naszym kraju pełno. Wystarczy, że jakiś przesmyk pod wiaduktem jest zbyt wąski, żeby zrobić tam pełnoprawną drogę dla pieszych i rowerów - i pyk, C-13, teraz się zgadza. To, że potem ma dojście do domu po C-13, które zresztą wygląda jak zwykły chodnik, to już inna sprawa. Tak, Tarnów, na ciebie patrzę.

Oczywiście można powiedzieć - tak samo jak w przypadku wiaduktu - że takie są przepisy, nic się nie dało zrobić, trzeba było kombinować. Ale jeśli taki przykład idzie z góry - tj. "zrobimy tak, żeby nam się zgadzało i było łatwiej", to tego samego można oczekiwać od drugiej strony.

Co powinna wiedzieć osoba odpowiedzialna za organizację ruchu? Na przykład to, jakie znaki ustawić, co oznaczają konkretne znaki i tak dalej. Po czym taka właśnie osoba nakazuje potem ustawić C-13, a za nim P-27. Prawdopodobnie wybór na ten znak poziomy padł dlatego, że fajnie wygląda i jakiś taki bardziej nowoczesny jest.

W rzeczywistości - i w przepisach - całość wygląda tak:

Znak P-27 "kierunek i tor ruchu roweru" wskazuje kierującemu rowerem tor ruchu roweru na jezdni i określa kierunek jego ruchu.

Co oznacza, że organizator ruchu - żeby mieć fajniejszy malunek na drodze - zasugerował właśnie tym znakiem rowerzyście, że mimo minięcia znaku C-13, znajduje się aktualnie na jezdni. Można się oczywiście bronić, że ten znak nie jest zgodny ze wzorcem ("nacięcia" w "daszku"), więc to nie jest P-27, ale w takim razie mamy do czynienia ze znakową samowolką, która tym bardziej nie powinna wychodzić od organizatora ruchu. Ach, i takie oznakowanie ciągnie się kilometrami.

Aczkolwiek przyznaję, że cała ta okolica słynie ze znakowej samowolki. Tego konkretnego znaku już nie ma, ale kilka podobnych pomysłów najpewniej pozostało. Oczywiście z tym C-13 nie ma żadnej drogi dla rowerów. Żeby było śmiesznie - w kierunku wskazanym strzałką - która nie może być częścią tego znaku - również żadnej drogi dla rowerów nie ma. O co chodziło - trudno stwierdzić, ale u organizatora ruchu musiało się zgadzać.

Można też wybrać się do większej miejscowości i oddać do użytku coś, co wygląda, jakby po prostu stwierdzono, że znaki pionowe są dla słabych i można ich nie stosować:

Może kiedyś się je postawi, może nie, może nawet już stoją. Co nie zmienia faktu, że oddanie do użytku odcinka drogi-jezdni, bez faktycznego oznakowania pionowego, raczej by nie przeszedł. Tutaj jak widać - można robić wszystko, nie wspominając już o tym, że do czasu postawienia znaków pionowych to dalej jest droga dla pieszych i rowerów, a to na asfalcie to tylko jakieś maziaje.

Mój ulubiony jest natomiast brak znaków pionowych w miejscu, gdzie jest to wymagane, przy kontynuacji malowania znaków poziomych DDR/CPR. Legalnie można wtedy jechać koło takiego tworu, a ewentualny odrzucić jako absolutnie bezzasadny. Ale nie wrzucę już zrzutów ekranu z takich miejsc, bo jeszcze poprawią, a po co. W końcu objeżdżają od 10 lat co pół roku i sprawdzają poprawność znaków, to w końcu zobaczą.

Czyli sytuacje, kiedy organizator ruchu już w ogóle niczego nie kuma, chce iść do domu i w końcu się napić po ciężkiej i stresującej pracy. I wychodzi potem np. coś takiego:

Czyli droga dla pieszych z dopuszczonym ruchem rowerowym, oznaczona poziomo jako droga dla rowerów, co z pewnością zaskarbi sympatię kierowców, jeśli wybierzemy - zgodnie z przepisami - jezdnię.

Możemy też podczas jazdy rowerem doznać zaszczytu bycia dopuszczonym do poruszania się po... strefie zamieszkania, która jednocześnie jest drogą dla pieszych i rowerów, co ma tak mało sensu, że mniej ma tylko miasto, w którym ten znak ustawiono (Oleśnica).

Oraz absolutnie najgorsza patologia, za którą należałoby wszystkich odpowiedzialnych za nią wywalać z hukiem:

I już nawet nie chodzi o serię przeszkód w świetle drogi dla pieszych i rowerów, ale o fizyczne rozdzielenie kolorystyczne albo nawierzchniowe (albo znakami poziomymi) przestrzeni dla pieszych i rowerzystów na wspóldzielonym ciągu. Nie tylko nie ma to żadnego odzwierciedlenia w przepisach, ale też wręcz im zaprzecza - na takim ciągu pieszy może się poruszać całą szerokością (rowerzysta zresztą też, do pewnego stopnia), a do tego ma zawsze pierwszeństwo. Tutaj rowerzysta może założyć, że skoro namalowali mu osobną drogę, to ona jest jego i ma prawo z niej korzystać jak z prawdziwego DDR-a. No ale tak fajniej wyglądało.

W sumie i tak nieźle, bo zawsze można zaatakować mózg czymś takim:

Oczywiście - można uniknąć konfliktu między pieszymi a rowerzystami - i przy okazji kierowcami w niektórych z tych przypadków - na zasadzie "nikt nie chce zrobic nikomu krzywdy". Problem tylko w tym, że z jakiegoś powodu nie oparliśmy ustawy prawo o ruchu drogowym na zasadzie "bądź fajny i miły", a wszystko szczegółowo uregulowaliśmy przepisami, dorzucając do tego jeszcze dziesiątki znaków.

I co? I na końcu osoby, które kwestię umiejscowienia tych znaków powinny znać idealnie, a jeśli wystąpiłyby jakieś uchybienia, to błyskawicznie je usunąć i skorygować, robią to, co im się żywnie podoba, a na zwrócenie uwagi odpowiadają "nie planujemy w chwili obecnej zmiany organizacji ruchu".

Możecie więc spróbować przepisowo jeździć po tym, co w ramach łaski udostępniono i oznakowano. Powodzenia. Aczkolwiek milej by było, gdyby osoby na górze po prostu dały sobie siana, bo na posprzątanie tego bałaganu nie ma co liczyć.