37 miast może powitać strefy czystego transportu. Mamy listę

Senat przyjął nową wersję ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych ustaw. Zmieniono zasady tworzenia stref czystego transportu i wymiany taboru komunikacji miejskiej.

W przypadku SCT obowiązek ich tworzenia dotknie większej liczby miast. Potencjalnie, bo kluczowe będą tlenki azotu.

Nowelizacja ustawy znacznie rozszerza krąg miast, w który będzie musiała powstać strefa czystego transportu. Strefa będzie musiała zostać utworzona, w gdy w mieście z liczbą mieszkańców powyżej 100 tys. zostanie przekroczony średnioroczny dopuszczalny poziom stężenia tlenków azotu.

Będzie musiało się to wydarzyć od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym prezydent miasta otrzyma wyniki jakości powietrza. Strefę wprowadza się uchwałą rady gminy. Wiedzę tę zaczerpnie z raportu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. W tym roku raport za 2023 r. ma datę utworzenia 23.10.2024 r. Gdyby w jakimś mieście stwierdzono przekroczenie poziomu w 2023 r., SCT powinna wystartować od stycznia 2025 r. Dość duży odstęp czasowy i nie jest ważny tu żaden trend wzrostowy lub spadkowy. Przekraczasz, to masz strefę. Choć nie wiem, czy da się wprowadzić ją w dwa miesiące, w Krakowie kolejny rok się męczą.

Jest też nowość, możliwość likwidacji strefy. Można ją zlikwidować, jeśli w kolejnych 3 latach raport nie wykaże przekraczenia dopuszczalnego średniego poziomu dwutlenku azotu.

Będzie furtka dla kierowców, których pojazdy nie spełnią warunków wjazdu do strefy. Gmina będzie mogła określić godziny, w których będą mogli wjeżdżać do SCT. Taki wjazd będzie podlegał opłacie. Ten przywilej nie będzie mógł trwać dłużej niż 3 lata, to okres, na jaki da się go ustanowić.

To jest dość ciekawy wątek. Teoretycznie sprawa dotyczy 37 miast, bo tyle miast w Polsce ma powyżej 100 tys. mieszkańców, ale liczba mieszkańców to rzecz płynna. Inną sprawą jest, że z corocznego raportu GIOS trudno wyłuskać dane dotyczące poziomu zanieczyszczeń w tych miastach. W dodatku przypomnijmy, że władze miast będą się opierać na stanie powietrza z 2024 r., który nie jest jeszcze znany. Aktualny raport mówił o przekroczeniach w czterech aglomeracjach.

Nowelizacja nie dotyczy tylko stref czystego transportu. Zmienia również krąg samorządów, które muszą wymienić miejską flotę autobusów. W uzasadnieniu do zmian w ustawie pojawił się wątek braku skuteczności. Wcześniej nawet niewielkie miejscowości musiały wymieniać flotę ze spalinowej na zeroemisyjną. Skutek był taki, że praktycznie nikt tego nie robił.

Nowe przepisy mówią tylko o udziale autobusów zeroemisyjnych w wykonywaniu przewozów pasażerskich, w gminach liczących 50 tys. mieszkańców, ale jak duży musi on być, nie sprecyzowano.

To miasta liczącej powyżej 100 tys. mieszkańców będą musiały od 2026 r. kupować wyłącznie pojazdy zeroemisyjne.

Wprowadza się również obowiązek 22 proc. udziału pojazdów elektrycznych we flocie samorządów gmin o liczbie mieszkańców większej niż 50 tys. Dotyczy to również urzędów i agencji centralnych.

Inną nową sprawą, jaka pojawiła się w ustawie, jest możliwość określenia przez dyrektora parku narodowego, obowiązku wykonywania działalności edukacyjnej parku oraz jego udostępnianie tylko przy użyciu pojazdów zeroemisyjnych. Co w tłumaczeniu na polski oznacza elektryczne pojazdy nad Morskim Okiem.