Nie kręci się - nie jedziesz. Co to takiego? Wał korbowy
Wał korbowy jest obecny w każdym konwencjonalnym silniku tłokowym. No i dobrze, że jest, bo bez niego taki silnik by nie działał. Wyjaśniamy, po co taki wał jest.
Gdyby zatrzymać kogoś na ulicy i spytać o kilka najważniejszych części silnika, to obok bloku czy głowicy zapewne wymieniłby właśnie wał korbowy. A nie, czekajcie - zapewne uciekłby z krzykiem lub dzwonił na policję, że zaczepiają go wariaci. Ale mógłby wymienić wał korbowy, optymistycznie zakładając, że jednak byłby na tyle uprzejmy, by nam odpowiedzieć.
Wał korbowy - co to jest?
Wał korbowy jest głównym elementem układu korbowego, w skład którego wchodzą też tłoki, korbowody i sworznie tłokowe (łączące tłoki z korbowodami). Składa się z czopów głównych, czopów korbowych, ramion wykorbień (łączą czopy) i przeciwciężarów, ma też specjalny kołnierz do montażu koła zamachowego. To ostatnie jest o tyle istotne, że dzięki swojej bezwładności jest w stanie pracę silnika złagodzić i uczynić płynniejszą.
.png){kind=link}
Do czego służy wał korbowy?
Zadaniem wału korbowego jest zamiana ruchu posuwisto-zwrotnego na obrotowy - i przekazanie tego ruchu obrotowego dalej, w stronę przekładni (w przypadku samochodów zwykle mówimy tu po prostu o skrzyni biegów) i docelowo do kół. Skąd bierze się ten ruch posuwisto-zwrotny? Od tłoków pracujących w cylindrach, oczywiście - ich ruch przekłada się na ruch korbowodów, a te z kolei bezpośrednio odpowiadają za obracanie wału, obejmując czopy korbowodowe (od spodu przykręca się do korbowodów tzw. stopy korbowodów).
Wał korbowy - uszkodzenia. Czy trzeba się ich obawiać?
Co do zasady, wał korbowy stanowi jeden z najtrwalszych elementów w silnikach większości aut - przy czym mówimy tu konkretnie o samym wale, bo już np. panewki korbowodowe mogą od czasu do czasu wymagać wymiany. Wał sam w sobie zwykle nie daje powodów do wymiany przez cały okres eksploatacji pojazdu, ale nie znaczy to, że nie zdarzają się żadne problemy. Uszkodzenia wału korbowego, które mogą się pojawić, to:
- wygięcie - opcja rzadko spotykana, bo nawet jeśli nastąpi spalanie superstukowe lub silnik zassie wodę, to zwykle gną się raczej korbowody;
- pęknięcie - ponownie, opcja rzadko spotykana. Pęknięcie wału korbowego ma miejsce najczęściej wtedy, gdy zostanie on gwałtownie zatrzymany z powodu poważnej awarii silnika i zablokowania go. Może też nastąpić z powodu wady materiałowej;
- zatarcie łożysk - ta awaria zwykle łączy się z obracającymi się wewnątrz stóp korbowodów panewkami, co często można wychwycić na słuch (charakterystyczny, metaliczny odgłos) i co może doprowadzić do konieczności remontu silnika, jeśli na niepożądane dźwięki nie zareagujemy odpowiednio wcześnie. Skoro już przy zatarciu jesteśmy, warto mieć na uwadze, że zdarza się też przytkanie kanałów olejowych wału korbowego.
Poza wyżej wymienionymi problemami, zdarzają się też wycieki oleju z uszczelniaczy wału. Jeśli taki wyciek pojawi się po stronie skrzyni biegów, olej może zanieczyścić m.in. tarczę sprzęgła, przez co jazda może być utrudniona lub niemożliwa. Jeszcze gorzej może jednak być, jeśli olej wydostanie się od strony napędu rozrządu, szczególnie gdy ten jest napędzany paskiem - styczność z olejem może skutkować przeskoczeniem lub pęknięciem paska rozrządu.
Ile kosztuje wał korbowy?
Ceny zależą od kilku czynników - m.in. od miejsca zakupu. Tyle tylko, że zwykłe sklepy z częściami mogą nie oferować wałów nawet na zamówienie - często zostaje ASO lub portale ogłoszeniowe czy aukcyjne. Trudno też pisać o typowym poziomie cen dla danego modelu auta czy danego silnika - jeśli nie korzystamy z oferty autoryzowanego serwisu, to całkiem spore znaczenie ma łut szczęścia.
Generalnie ceny za wały korbowe opisane jako nowe i bez wad zaczynają się od poziomu mniej więcej 600-800 zł - takich ofert jest jednak stosunkowo niewiele. Większość startuje od poziomu niespełna 2000 zł, choć trzeba zaznaczyć, że zwykle są to już zestawy obejmujące komplet panewek. Górna granica? Kwoty 5-cyfrowe. Co prawda z jedynką z przodu, ale marne to pocieszenie. No i to dopiero początek wydatków...
Zdjęcie główne: www.crankshaft.net
Czytaj również:
