Pompa powietrza wtórnego robi ekologię. Nie polubicie się
Jednym ze stosunkowo nieznanych elementów osprzętu silnika jest pompa powietrza wtórnego. Zerknijmy sobie, do czego ona służy.
Od dawien dawna każdy samochód ma na pokładzie jakieś elementy pomagające w zmniejszeniu emisji spalin. Co do zasady, im auto jest nowsze, tym takich elementów jest więcej.
Ale pompa powietrza wtórnego to nie jest wynalazek z ostatnich 3 lat
Ani nawet z 30. Pierwsze pompy powietrza wtórnego stosowali Amerykanie już w latach 60. XX w. - palma pierwszeństwa należy się koncernowi General Motors i jego systemowi A.I.R. (Air Injection Reactor), stosowanego od roku modelowego 1966. W tych czasach to właśnie Stany Zjednoczone a nie Europa były mocniej kojarzone ze staraniami dotyczącymi ograniczenia emisji spalin, co jest zresztą szczególnie ciekawe w obliczu faktu, że w latach 60. nadal świetnie miały się mocarne V-ósemki (pierwszy kryzys naftowy, który drastycznie zmienił tamtejszy rynek motoryzacyjny, zaczął się w 1973 r.).
Na czym polega zadanie pompy powietrza wtórnego?
Na pompowaniu powietrza, hyhyhy. Nie no dobra, teraz na serio. Zgodnie z umieszczonym poniżej schematem, nie tylko sam silnik pobiera z otoczenia powietrze - robi to również właśnie ww. pompa. Poprzez wyłączany zawór zwrotny - działający przy pomocy elektryki lub pneumatycznie i przy okazji chroniący pompę przed dopływem spalin - pompa potrafi wtłoczyć świeże, bogate w tlen powietrze do kolektora wydechowego (czasem bezpośrednio przed katalizator lub za zawór recyrkulacji spalin). Nie dzieje się tak przez cały czas, a tylko bezpośrednio po uruchomieniu zimnej jednostki napędowej. Zimnej, a więc pracującej na wzbogaconej (bogatej w paliwo) mieszance.
Taki zabieg pozwala na dopalenie powstających spalin, które rozkładają się na dwutlenek węgla i wodę. Ma to także dodatkowy skutek - powstaje więcej ciepła, które pomaga szybciej nagrzać katalizator do temperatury roboczej. W tym miejscu warto zaznaczyć, że pierwsze systemy tego typu - jak A.I.R. - nie współpracowały jeszcze z katalizatorami, bo tych ówcześnie nie montowano. Pierwszy katalizator trójdrożny w seryjnie produkowanym amerykańskim samochodzie pojawił się dopiero w Chevrolecie Corvette na rok modelowy 1975.
Wracając: pompa powietrza wtórnego - jeśli w ogóle jest zamontowana w pojeździe, bo np. mój Peugeot 206 z normą Euro 2 takiej nie ma - działa mniej więcej do czasu, aż katalizator nabierze temperatury roboczej. A ponieważ we względnie nowoczesnych samochodach katalizatory często montuje się blisko silnika, to ich nagrzewanie jeszcze bardziej się skraca. W optymalnych warunkach pompa powietrza wtórnego działa do mniej więcej minuty, ale może być uruchomiona nawet krócej - np. 20 sekund. Nawet tak krótki czas pozwala na znaczne ograniczenie emisji węglowodorów i tlenku węgla w początkowej fazie pracy silnika. Potem układ powietrza wtórnego z pompą na czele się wyłącza i pozostaje w spoczynku aż do kolejnego uruchomienia zimnego silnika.
Same pompy mogą mieć różną konstrukcję
Przykładowo, mogą mieć jeden lub kilka stopni prędkości dmuchawy. Poza tym spotyka się też elementy, które nie pobierają powietrza przez ten sam filtr, co silnik - w takich przypadkach mają swój własny, mniejszy filtr, a powietrze biorą po prostu z komory silnika.
Ile taka pompa kosztuje?
Wszystko zależy od samochodu i od producenta tejże pompy, oczywiście. Najtańsze zamienniki kupić da się za mniej więcej 200 zł, ale górna granica cen jest przesunięta znacznie wyżej. Nawet jeśli nie pytamy o ceny ASO, to markowe zamienniki, ze szczególnym uwzględnieniem części takich samych jak stosowane na pierwszy montaż (tylko z logo producenta części, tj. OEM), potrafią przebijać... 2000 zł. Pocieszenie jest takie, że te układy nie są jakoś mocno awaryjne - na co dzień w zasadzie się o nich nie słyszy, nikt się tym nie interesuje.
Choć są i tacy, którzy najchętniej by cały układ powietrza wtórnego wyrzucili spod maski
Przeglądając dostępne źródła i materiały, natknąłem się na kilka for dyskusyjnych. Niczym dziwnym nie są tam pytania, jak usunąć lub chociaż odłączyć taką pompę bo, cytuję, brzmi jak odrzutowiec. A ja tylko siedzę i myślę, czy ktoś ma tę pompę aż tak zużytą, czy może gdzieś stosowano pompy faktycznie aż tak głośne... W każdym razie osobiście manewrów z unieszkodliwianiem pompy nie polecam.
Chyba że chcecie się potem użerać ze zbyt wysoką emisją spalin akurat podczas badania technicznego.
