Jest taki rodzaj dróg, po których rowery muszą chodzić. Czas z nimi skończyć

Oczywiście chodzi o tzw. ciąg pieszo-rowerowy, a konkretniej o jego wersję pt. droga dla pieszych i rowerów.

W tej chwili, jeśli chodzi o kombinacje dróg dla pieszych i dróg dla rowerów, występują przeważnie dwie opcje (rozróżnienie za Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych):

Różnica w nazwie jest kosmetyczna, podobnie jak w przypadku znaków. Przy tej pierwszej drodze znaki C-16 i C-13 (ludzki i rower) umieszczono jeden nad drugim na jednej tarczy, natomiast przy tej drugiej - obok siebie, oddzielając je dodatkowo pionową kreską. Podobnie wygląda sprawa ze znakami poziomymi - przynajmniej w teorii.

Konsekwencje bardziej namacalne niż same znaki drogowe? Droga dla pieszych i droga dla rowerów to tak naprawdę dwa osobne (przynajmniej teoretycznie) ciągi komunikacyjne. Po jednej stronie idą piesi, po drugiej stronie rowerzyści. Każdy ma swoją przestrzeń i każdy ma swoje prawa - dokładnie takie same, jak podczas marszu chodnikiem czy jazdy drogą dla rowerów. Proste i czytelne, po prostu sklejono - mniej albo bardziej dosłownie - drogę dla pieszych i rowerów, wszystko gra.

Zupełnie inaczej sytuacja prezentuje się w przypadku drogi dla pieszych i rowerów. Niby w nazwie znajduje się "rowerów", niby znaki mogą sugerować, że pojazdy i piesi są traktowani równorzędnie, nawet ustawa Prawo o ruchu drogowym w definicji wspomina o tym tak:

droga dla pieszych i rowerów – drogę lub część drogi, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczoną do ruchu pieszych, osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego; 

Czyli wynika z tego, że jest to miejsce, w którym piesi i rowerzyści koegzystują w kosmicznej harmonii na równych prawach? Otóż ani trochę.

Przynajmniej jeśli chodzi o obowiązki i przywileje na nim, nie ma właściwie żadnej różnicy między klasycznym chodnikiem, a ciągiem pieszo-rowerowym. Zgodnie z ustawą prawo o ruchu drogowym (art. 33 punkt 1):

Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu. 

Co jest niemal identycznym zapisem (art. 33 punkt 6), który dotyczy wyjątkowych sytuacji, kiedy rowerzysta może jeździć po chodniku, tj.:

Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu. 

Jedynym detalem, który różni standardowy chodnik/drogę dla pieszych od drogi dla pieszych i rowerów, jest zapis o tym, że na drodze dla pieszych i rowerów najwyraźniej można utrudniać ruch pieszym - przy czym nie jestem pewien jak, skoro pieszy ma pierwszeństwo, więc utrudnianie mu ruchu w większości podpadałoby pod definicję wymuszenia pierwszeństwa. Ach, no i można się po takiej drodze poruszać wyraźnie szybciej niż pieszy, czego na chodniku robić nie wolno.

Dodajmy do tego jeszcze fakt, że zgodnie z przywołanym wcześniej rozporządzeniem, ruch pieszy i rowerowy odbywa się na całej szerokości drogi dla pieszych i rowerów. A skoro piesi mają wszędzie pierwszeństwo, to... no tak, to jest chodnik. Nic innego. Po prostu nie dostaniemy mandatu za jazdę po nim rowerem.

Wiemy już, że ciąg pieszo-rowerowy to chodnik właściwie pod każdym względem. Ale najwspanialsze w tym wszystkim jest to, że jest to chodnik, który wymusza jazdę po nim rowerem, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie znaków i tak dalej:

Umieszczone na jednej tarczy symbole znaków C-13 i C-16 oddzielone kreską poziomą oznaczają, że droga jest przeznaczona dla pieszych i kierujących rowerami. Kierujący rowerami są obowiązani do korzystania z tak oznakowanej drogi, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym oni poruszają się lub zamierzają skręcić. Ruch pieszych i rowerów odbywa się na całej powierzchni tak oznaczonej drogi.

A także przez ustawę Prawo o ruchu drogowym:

Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. 

To z kolei prowadzi, w naszym kwitnącym i samorządowym kraju, do tego, że piesi i rowerzyści muszą się pomieścić na czymś takim:

Albo takim:

Czy pieszym albo rowerzystom będzie w takich warunkach komfortowo? No niespecjalnie.

To drugie zdjęcie jest o tyle znaczące, że pochodzi z całkiem dużego miasta (tj. Wrocławia), a nie jakiejś wsi poza kontrolą i... szerokość tego ciągu pieszo-rowerowego nie spełnia żadnych prawnych standardów. Odpowiedź miasta? Ten ciąg pieszo-rowerowy wprowadzono zmianą organizacji ruchu i wszystko się zgadza, musieliśmy się zdecydować na ten kompromis, żeby zapewnić bezpieczeństwo pieszym i rowerzystom.

Rowerzyści i piesi klaszczą z zachwytu. Ci pierwsi - bo muszą jeździć 70-centymetrowym chodnikiem, ci drudzy - bo muszą się liczyć z tym, że w każdej chwili z dowolnej strony może wyjechać rowerzysta. Nie jestem pewien, jakie strony brały udział w tym kompromisie i kto na tym zyskał. Ale na pewno nie piesi i na pewno nie rowerzyści. Za to pewnie dofinansowanie uwzględniające budowę infrastruktury pieszo-rowerowe wpłynęło gdzie trzeba.

Dodatkowo w ekstremalnym wydaniu nie potrafimy w Polsce nawet prawidłowo oznakować dróg dla pieszych i rowerów. Tuż pod moim domem zrobiono drogę dla pieszych i rowerów, która nagle na wiadukcie zmienia się w drogę wyłącznie dla rowerów (znak pionowy i poziomy), aby chwilę dalej stać się... nie wiadomo czym, bo znaki pionowe sugerują, że to dalej droga dla rowerów, a poziome - że droga dla pieszych i rowerów.

I znakuje się go w ten sposób:

Nie jest to może najbardziej czytelny na świecie znak, ale jego znaczenie jest właściwie dokładnie takie, jak powinno być w przypadku łączonego na jednej drodze ruchu pieszego i rowerowego - droga dla pieszych z dopuszczonym ruchem rowerowym. Bez obowiązku jazdy po nim rowerem, ale z możliwością zrobienia tego - jeśli ktoś ma akurat ochotę albo czuje się pewniej poza jezdnią.

Ten "dopuszczony ruch rowerowy" wprost też sugeruje, że rowerzysta w takim miejscu jest gościem i musi się zachowywać dokładnie tak, jak gdyby jechał po chodniku (co zresztą robi). Czyli zupełnie inaczej, niż w przypadku drogi dla pieszych i rowerów, gdzie sama nazwa może sugerować, że to coś innego niż chodnik i tutaj obowiązują inne zasady.

To jest faktyczny kompromis i tutaj bez wątpienia piesi i rowerzyści byliby zadowoleni. Na dobrą sprawę można by w tym momencie prawdopodobnie sporą część polskich dróg dla pieszych i rowerów przemianować na drogi dla pieszych z dopuszczonym ruchem rowerowym i wszyscy byliby zadowoleni.

Co oczywiście oznacza, że prawdopodobnie nigdy się tego nie doczekamy, a zamiast tego kolejne gminy i miasta będą kombinować, jak tu zrobić te drogi dla pieszych i rowerów, żeby się przesadnie nie napracować. Grunt, żeby zgadzały się cele do realizacji, bo z tego, czy stworzona infrastruktura ma sens, to już nikt nikogo rozliczać nie będzie.