Instruktorzy mają jeździć w pasach. Większości się to nie spodobało
Ostatnio do Ministerstwa Infrastruktury wpłynęła petycja odnośnie ustalenia bezwarunkowego obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa przez instruktorów nauki jazdy podczas pracy. To oddolna inicjatywa, która spotkała się z lawiną kontrowersji.
Instruktor nauki jazdy, obok np. taksówkarza, jest jedny z grupy uczestników ruchu, który w świetle obowiązującego prawa nie musi zapinać pasów bezpieczeństwa w trakcie prowadzenia zajęć. Korzystanie z tego środka bezpieczeństwa jest dobrowolne, czyli instruktor naturalnie może to zrobić, jeżeli uzna za stosowne, ale nie jest do tego prawnie zmuszony.
Jeden z instruktorów złożył wniosek, aby to zmienić
Ów instruktor wymienił sam siebie z imienia i nazwiska, dlatego na pewno nie popełnię faux pas odwołując się do jego postaci bezpośrednio - to Andrzej Łapa z Jastrzębia-Zdroju. Złożył on do Ministerstwa Infrastruktury NASTĘPUJĄCY wniosek.
W skrócie, Andrzej Łapa apeluje o uchylenie zwolnienia instruktorów nauki jazdy z używania pasów bezpieczeństwa, powołując się na logiczne argumenty. Głównym jest naturalnie bezpieczeństwo, czyli narażenie nie tylko samego instruktora, ale również i kursanta na obrażenia w razie wypadku. Autor podkreśla również zły walor edukacyjny, gdzie kursant jest zobowiązany do prowadzenia z zapiętymi pasami, a jego mentor już nie.
Wniosek wywołał burzę w środowisku
Nie będę przytaczał dokładnych cytatów, ale z tego co napisał publicznie autor, petycja spotkała się z jednomyślnością, ale… tą negatywną. Ja ze swojej strony od razu zaznaczę, że mój tekst nie ma na celu oceniać, krytykować, a już na pewno wylewać szamba na wnioskodawcę. Chcę po prostu maksymalnie obiektywnie przedstawić problem od środka, to jest oczami instruktora nauki jazdy właśnie.
Na początku ustalmy, dlaczego właściwie nie trzeba zapinać pasów
Motywacją, dla której instruktor jest zwolniony z obowiązku zapinania pasów bezpieczeństwa, paradoksalnie jest… bezpieczeństwo. Ściślej ujmując - bezpieczeństwo kursanta. Instruktor jadący bez pasów ma mieć większą swobodę ruchu, czyli w teorii większe możliwości interwencji, np. poprzez przejęcie kierownicy.
Przez ponad 10 lat pracy ani razu nie miałem takiej sytuacji
Problem w tym, że o ile interweniować zdarzało mi się mnóstwo razy, o tyle ani razu nie było tak, aby moja reakcja musiała być aż tak spektakularna. A nie uczę od trzech tygodni, a od ponad dekady, więc nikt nie może mi zarzucić braku doświadczenia.
Być może miałem po prostu szczęście do ludzi, być może po prostu udawało się zatrzymać spiralę kłopotów na tak wczesnym etapie, że nie dochodziło do eskalacji. Nie zmienia to wszakże faktu, że przez ponad 10 lat pracy na prawym fotelu nigdy nie było aż tak źle, aby pasy bezpieczeństwa w czymkolwiek mi potencjalnie przeszkodziły.
Ekstremalne sytuacje zdarzają się niezwykle rzadko
Subiektywnie wygląda to zatem podobnie, jak opowieści o nie zapinaniu pasów w prywatnym samochodzie, bo kiedyś wujek dziadka siostry żony szwagra kolegi z pracy jechał nie zapięty, podczas wypadku wypadł z samochodu i tylko dlatego przeżył. Problem w tym, że na jedną taką sytuację przypada kwadrylion takich, gdzie zapięte pasy uratowały komuś skórę. Uważam, że tutaj jest podobnie - w 0,0000001 proc. sytuacji instruktor dzięki nie zapiętym pasom uratuje świat, a w pozostałych skutek będzie odwrotny.
Instruktor powinien być dla kursanta autorytetem
Oprócz kwestii praktycznych, zgadzam się ze słowami Andrzeja Łapy, że widok braku zapiętych pasów u instruktora może podważać ich znaczenie, a zarazem również i autorytet samego mentora. Jeżeli z jednej strony fundamentem jest bezpieczeństwo, a z drugiej strony mój instruktor siedzi bez pasów, coś na obrazku się nie zgadza.
Kiedy zaczynałem pracę w zawodzie i nie miałem żadnego doświadczenia, również jeździłem głównie bez zapiętych pasów, bo wydawało mi się, że “tak trzeba”. Byłem najmłodszy w zespole, koledzy po fachu mieli po więcej niż 45 lat, więc jako kompletny szczypiorek po prostu ich podpatrywałem. Zdarzało się, że co sprytniejszy i bardziej spostrzegawczy kursant zwrócił mi uwagę przed rozpoczęciem jazdy “a Pan nie zapina?”. Wyjaśniałem wówczas, że jako instruktor nauki jazdy nie mam takiego obowiązku i wolę mieć efektywniejszą kontrolę nad samochodem, ale gdzieś w głowie paliła mi się lampka ostrzegawcza, że w oczach kursanta mogę wyglądać niepoważnie.
Nie zapinają głównie starsi
Z moich obserwacji na przestrzeni lat wynika, że zwolennikami jazdy bez zapiętych pasów są głównie instruktorzy starszej daty. Nie oceniam - po prostu stwierdzam fakt. Kiedy już nabrałem więcej doświadczenia i zorientowałem się, co i jak, zacząłem podążać własną ścieżką, bez sugerowania się bardziej doświadczonymi kolegami.
Lata mijały, kadra się sukcesywnie odmładzała i mimochodem faktycznie spostrzegłem, że zapinanie pasów zaczęło dominować.
Pomimo wszystko, pasy dla instruktora nadal powinny być dobrowolne
Nauka jazdy to zupełnie inna bajka, niż prowadzenie samochodu z lewego fotela. Dostrzegam znacznie więcej argumentów za zapinaniem, niż tych przeciwko, niemniej pewien fakt jest niepodważalny - instruktor ma o wiele mniejsze możliwości kontroli sytuacji, niż osoba kierująca. I chociaż sytuacji ekstremalnych, gdzie brak pasów mógłby mi pomóc, nie miałem ani razu, każdy powagę sytuacji ocenia subiektywnie.
Jeden zapobieże niebezpieczeństwu ante factum, drugi nie i będzie musiał następnie gasić pożar.
